Ağdam, Ağdam, Ağdam: Karabach Agdam w Okowach Wojny – Krew, Śmierć i Futbol w No-Man’s-Land

Czy możliwe jest, by zrujnowane miasto stało się symbolem nadziei i nowego początku? Ağdam, kiedyś tętniące życiem miejsce na mapie Kaukazu, dziś jest świadectwem ludzkiej wytrwałości i determinacji. Po latach wojny i zniszczeń, ta zapomniana perła jawi się jako przykład odbudowy, który inspiruje nie tylko lokalną społeczność, lecz także cały świat. Warto przyjrzeć się, jak to miejsce przekształca się z ruiny w symbol nadziei i odrodzenia. To opowieść o mieście, które stało się polem bitwy, cmentarzyskiem, a teraz płótnem dla przyszłości narodu. Historia ta jest nierozerwalnie związana z losem regionu Górski Karabach, a jej echa odbijają się daleko poza granicami Kaukazu.

W okowach wojny

Historia Ağdam jest tragicznym odzwierciedleniem całego konfliktu o Górski Karabach. Przed wojną, która wybuchła pod koniec lat 80. XX wieku, było to jedno z najważniejszych i największych miast regionu, prężny ośrodek kulturalny i przemysłowy Azerbejdżanu. Szacuje się, że wraz z okolicznymi wsiami jego populacja mogła sięgać nawet 150 tysięcy mieszkańcy. Miasto słynęło z produkcji wina, masła i rozwiniętego rolnictwa. Funkcjonowały tu fabryki, szkoły, teatry i muzea, w tym unikalne Muzeum Chleba. Życie toczyło się tu normalnym, spokojnym rytmem, aż do momentu, gdy historia upomniała się o ten skrawek ziemi.

Rok 1993 przyniósł dramatyczną zmianę. W lipcu, w kulminacyjnym momencie Pierwszej Wojny o Karabach, siły ormiańskie przypuściły ofensywę na Ağdam. Po ciężkich walkach miasto zostało zdobyte, a jego azerbejdżańscy mieszkańcy zmuszeni do ucieczki. To, co nastąpiło później, historycy i świadkowie opisują jako systematyczną destrukcję. Miasto nie zostało zniszczone w wyniku bezpośrednich walk, ale rozebrane i zrównane z ziemią już po jego zajęciu. Przez blisko trzy dekady stało opuszczone, zmieniając się w największe miasto-widmo na świecie. Ruiny domów, szkół i pałaców kultury ciągnęły się po horyzont, tworząc apokaliptyczny krajobraz. Jedynym niemal nienaruszonym budynkiem, który przetrwał, był XVIII-wieczny meczet z dwoma strzelistymi wieżami, które niczym niemi świadkowie górowały nad morzem zniszczenia. Przez lata ten meczet służył jako… stajnia dla bydła, co dla Azerów stało się bolesnym symbolem profanacji i upokorzenia.

Przez 27 lat Ağdam było strefą buforową, ziemią niczyją oddzielającą siły ormiańskie i azerskie. Dostęp do niego był praktycznie niemożliwy, a samo miasto stało się symbolem zamrożonego konfliktu. Dopiero w 2020 roku, w wyniku Drugiej Wojny o Karabach, Azerbejdżan odzyskał kontrolę nad tym terytorium. To, co zobaczyli powracający żołnierze i dziennikarze, potwierdziło najgorsze obawy. Z dawnej metropolii nie zostało niemal nic. Dziś rząd Azerbejdżanu prowadzi zakrojony na szeroką skalę projekt odbudowy. Teren jest rozminowywany, powstają plany urbanistyczne, a pierwsze budynki zaczynają piąć się w górę. Proces ten przypomina kompleksowy serwis AGD na ogromną skalę, gdzie każdy element zniszczonej infrastruktury musi zostać naprawiony lub wymieniony. Jednak wojna pozostawiła blizny nie tylko na ziemi, ale przede wszystkim w sercach ludzi, którzy stracili swoje domy i bliskich. Historia tego miejsca jest wciąż żywą opowieścią o zniszczeniu, odwadze i kruchej nadziei na przyszłość.

Górski Karabach

Aby zrozumieć losy Ağdam, należy pojąć istotę konfliktu o Górski Karabach. Jest to górzysty region na Południowym Kaukazie, który od dziesięcioleci stanowi punkt zapalny w relacjach między Armenią a Azerbejdżanem. Zgodnie z prawem międzynarodowym jest on integralną częścią Azerbejdżanu, jednak przez wieki zamieszkiwany był w dużej mierze przez etnicznych Ormian, którzy nazywają go Arcach. Konflikt ma głębokie korzenie historyczne, religijne i kulturowe, sięgające daleko w przeszłość.

Nowożytna faza konfliktu rozpoczęła się w schyłkowym okresie istnienia Związku Radzieckiego. W 1988 roku lokalne władze Nagorno-Karabachskiego Obwodu Autonomicznego przegłosowały przyłączenie regionu do Armenii, co spotkało się ze zdecydowanym sprzeciwem Baku i Moskwy. Napięcia etniczne szybko przerodziły się w otwartą wojnę (1992-1994), która zakończyła się militarnym zwycięstwem Ormian. Zajęli oni nie tylko sam Górski Karabach, ale także siedem przylegających do niego rejonów Azerbejdżanu, w tym ten, w którym leży Ağdam. Te tereny stały się strefą buforową i kartą przetargową w zamrożonym na lata procesie pokojowym.

Przez blisko trzy dekady sytuacja pozostawała patowa. Mimo międzynarodowych mediacji pod auspicjami Grupy Mińskiej OBWE, nie udało się wypracować trwałego rozwiązania. Dla Azerbejdżanu utrata ziem była narodową traumą i upokorzeniem. Dla Ormian kontrola nad Karabachem była kwestią historycznej sprawiedliwości i bezpieczeństwa. W 2020 roku, po latach zbrojeń i rosnących napięć, Azerbejdżan rozpoczął operację wojskową, która w ciągu 44 dni doprowadziła do odzyskania kontroli nad znaczną częścią utraconych terytoriów. Porozumienie o zawieszeniu broni, wynegocjowane przy udziale Rosji, potwierdziło nowe status quo. Ağdam i inne zniszczone miasta wróciły pod kontrolę Baku, otwierając nowy, niepewny rozdział w historii regionu. Geopolityczny kontekst jest niezwykle złożony, z Rosją próbującą utrzymać wpływy jako rozjemca i Turcją jednoznacznie wspierającą sojuszniczy Azerbejdżan.

Najpierw Karabach, a co potem?

To pytanie zadają sobie dziś analitycy na całym świecie. Odbudowa zniszczonych miast, powrót uchodźców i normalizacja stosunków z Armenią to gigantyczne wyzwania. Przyszłość regionu zależy od tego, czy uda się zastąpić logikę siły logiką dialogu i współpracy. Los Ağdamu, które ma stać się „inteligentnym miastem” przyszłości, będzie papierkiem lakmusowym tego procesu. W planach są rozwiązania, które dziś kojarzymy z najwyższą technologią, jak choćby inteligentna lodówka w każdym domu, co pokazuje skalę aspiracji.

Ormiańska dusza

Mówiąc o Karabachu, nie można pominąć perspektywy ormiańskiej. Dla Ormian region ten, nazywany przez nich Arcach, jest kolebką ich państwowości, kultury i wiary. To ziemia usiana starożytnymi monastyrami, chaczkarami (kamiennymi krzyżami) i twierdzami, które świadczą o ich wielowiekowej obecności. Klasztor Gandzasar czy Dadivank to dla nich miejsca o podobnym znaczeniu, jak dla Polaków Wawel czy Jasna Góra. Konflikt o Górski Karabach nie jest dla nich jedynie sporem terytorialnym, ale walką o zachowanie dziedzictwa i tożsamości.

Pojęcie „ormiańskiej duszy” jest głęboko zakorzenione w poczuciu historycznej krzywdy i nieustannej walki o przetrwanie. To naród, który doświadczył ludobójstwa, utraty historycznych ziem i życia w diasporze. Z tej perspektywy utrata kontroli nad Karabachem w 2020 roku, a następnie całkowity exodus ludności ormiańskiej we wrześniu 2023 roku po kolejnej operacji wojskowej Azerbejdżanu, jest postrzegany jako kontynuacja tej narodowej tragedii. Dla wielu Ormian to nie tylko porażka militarna, ale egzystencjalne zagrożenie.

Narracja ta często pomija fakt, że zajęcie terytoriów azerskich w latach 90. wiązało się z czystkami etnicznymi i wypędzeniem setek tysięcy Azerów. Obie strony konfliktu mają swoje racje, swoje bóle i swoje traumy. Zrozumienie „ormiańskiej duszy” nie oznacza usprawiedliwiania działań politycznych czy wojskowych, ale jest kluczem do pojęcia głębi i złożoności tego konfliktu. Bez uwzględnienia tej perspektywy, każdej opowieści o Karabachu będzie brakowało kluczowego wymiaru – ludzkiego dramatu, który dotknął obie społeczności.

Rzeź Ormian

Historycznym tłem, które kładzie się cieniem na całym konflikcie w Karabachu, jest pamięć o Rzezi Ormian (nazywanej również Ludobójstwem Ormian) z lat 1915-1917 w Imperium Osmańskim. To wydarzenie, w którym systematycznie wymordowano od 1 do 1,5 miliona Ormian, stanowi fundamentalny element tożsamości narodowej i polityki historycznej Armenii. Trauma ludobójstwa i brak jego jednoznacznego potępienia przez Turcję (prawną następczynię Imperium Osmańskiego) oraz jej sojusznika, Azerbejdżan, jest dla Ormian źródłem stałego poczucia zagrożenia.

W narracji ormiańskiej konflikt o Górski Karabach jest często przedstawiany jako kolejny akt w tej samej historycznej dramie – walce o przetrwanie w obliczu wrogich, „tureckich” sąsiadów. Bliski sojusz polityczny i wojskowy między Turcją a Azerbejdżanem tylko wzmacnia te obawy. Z tej perspektywy, walka o Arcach była walką o to, by historia się nie powtórzyła.

Z kolei strona azerska postrzega takie odniesienia jako próbę manipulacji historią i usprawiedliwienia okupacji jej terytoriów. Azerowie wskazują na własne tragedie, takie jak masakra w Chodżały w 1992 roku, gdzie siły ormiańskie zamordowały setki azerskich cywilów. Pokazuje to, jak głęboko historia i jej interpretacje dzielą obie społeczności. Pamięć o Rzezi Ormian nie jest jedynie historyczną debatą, ale żywym elementem teraźniejszości, który kształtuje postawy, lęki i polityczne decyzje po obu stronach linii frontu.

Wędrówka na granicy wojny

Odwiedzenie Ağdamu i innych odzyskanych przez Azerbejdżan terytoriów to doświadczenie niezwykłe, przypominające podróż do serca ciemności. To dosłownie „wędrówka na granicy wojny”, nawet jeśli działania zbrojne ustały. Krajobraz jest surrealistyczny. Kilometry zniszczonych, opuszczonych wsi prowadzą do ruin samego miasta. Drogi są nowe, zbudowane w ekspresowym tempie przez wojsko, ale po obu ich stronach ciągną się pola oznaczone czerwonymi tabliczkami z trupią czaszką – ostrzeżeniem przed minami. Górski Karabach i otaczające go tereny to jeden z najgęściej zaminowanych obszarów na świecie. Każdy krok poza wyznaczoną ścieżką może być ostatnim.

Dostęp do strefy jest ściśle kontrolowany przez posterunki wojskowe. Bez specjalnego pozwolenia wjazd jest niemożliwy. Atmosfera jest napięta, a obecność żołnierzy wszechobecna. Podczas wizyty towarzyszą ci przedstawiciele władz, którzy pilnują bezpieczeństwa i dbają o to, byś nie zboczył z trasy. To nie jest typowa turystyka. To raczej świadectwo i pielgrzymka.

Widok samego Ağdamu jest wstrząsający. Morze gruzów, z którego wyrastają kikuty ścian i szkielety budynków. Można próbować odnaleźć dawne ulice, ale krajobraz jest tak zmieniony, że bez starych map to niemożliwe. Centralnym punktem jest wspomniany meczet z dwoma minaretami, który jest obecnie restaurowany. Obok niego wznosi się potężna twierdza założyciela miasta, Panah Ali Chana. Spacerując po tych ruinach, czuje się ciężar historii. Słychać wiatr gwiżdżący w pustych oknach i ciszę, która jest głośniejsza niż jakikolwiek hałas. To miejsce, gdzie czas się zatrzymał, a śmierć i zniszczenie stały się jedynymi trwałymi elementami krajobrazu. Dziś jednak w tej ciszy zaczyna pojawiać się dźwięk maszyn budowlanych – znak, że życie, choć powoli i z trudem, próbuje tu wrócić.

Mistrzostwa Świata w Rosji

Na pierwszy rzut oka zestawienie losów Ağdamu z wielkim świętem futbolu, jakim były Mistrzostwa Świata w Rosji w 2018 roku, może wydawać się absurdalne. Z jednej strony mamy zgliszcza i traumę, z drugiej blichtr, globalną widownię i wielkie pieniądze. A jednak to właśnie sport, a w szczególności piłka nożna, tworzy niezwykły pomost między tymi dwoma światami. Historia klubu piłkarskiego Qarabağ Ağdam jest jedną z najbardziej poruszających opowieści we współczesnym futbolu.

Gdy miasto upadło w 1993 roku, klub musiał uciekać wraz z jego mieszkańcami. Stał się „klubem na uchodźstwie”, bez własnego stadionu, bez domu. Przez lata tułał się po różnych miastach Azerbejdżanu, grając swoje mecze w Baku. Mimo to przetrwał. Stał się symbolem niezłomności i tęsknoty za utraconą ojczyzną. Dla setek tysięcy uchodźców z Karabachu każdy mecz Qarabağu był manifestacją ich istnienia, przypomnieniem, że wciąż są i kiedyś wrócą.

Ich historia nabrała globalnego rozgłosu, gdy w 2017 roku, jako pierwszy klub z Azerbejdżanu, awansowali do fazy grupowej Ligi Mistrzów. Nagle świat usłyszał o Ağdamie. Dziennikarze z całej Europy opisywali losy „jeźdźców z Kaukazu”, a ich stadion w Baku, na którym podejmowali takie firmy jak Chelsea, Roma czy Atlético Madryt, stał się areną narodowej dumy. Kontrast z takimi imprezami jak mundial w Rosji, gdzie w lśniących, nowoczesnych arenach w miastach takich jak Włodzimierz i Niżny Nowogród (choć te konkretne miasta nie gościły MŚ, symbolizują potęgę organizacyjną) rywalizowały największe potęgi, był ogromny. Te nowoczesne areny, często wyposażone w technologie od gigantów rynku takich jak Media Markt, stoją w ostrej sprzeczności z ruinami Ağdamu. Tam piłka nożna była elementem państwowej soft power, a tu – narzędziem przetrwania i walki o pamięć. Historia Qarabağ Ağdam pokazuje, że sport to znacznie więcej niż rozrywka. To tożsamość, polityka i nadzieja.

Czerwoni Khmerzy

Porównanie tragedii Ağdamu z reżimem Czerwonych Khmerów w Kambodży może wydawać się odległe geograficznie, ale jest uderzająco trafne na poziomie ideologicznym. Reżim Pol Pota, który przejął władzę w 1975 roku, dążył do stworzenia nowego społeczeństwa poprzez całkowite zniszczenie starego. Ich koncepcja „Roku Zerowego” zakładała likwidację miast, inteligencji, religii, a nawet więzi rodzinnych. Phnom Penh, stolica Kambodży, zostało wyludnione w ciągu kilku dni, a jego mieszkańcy zmuszeni do pracy na „polach śmierci”.

To dążenie do wymazania przeszłości, do fizycznego i symbolicznego zniszczenia wszystkiego, co było wcześniej, znajduje swoje mroczne echo w losach Ağdamu. Zniszczenie miasta nie było przypadkowym skutkiem wojny, ale celowym działaniem mającym na celu zatarcie śladów azerbejdżańskiej obecności na tej ziemi. Rozebranie domów cegła po cegle, zniszczenie cmentarzy, profanacja meczetów – to wszystko miało sprawić, by powrót stał się niemożliwy, a pamięć została wykorzeniona. To była próba narzucenia własnej wersji „Roku Zerowego” w skali jednego miasta. W obu przypadkach za ideologicznym szaleństwem stała niewyobrażalna ludzka tragedia – cierpienie milionów ludzie, którzy stracili wszystko.

Ho Chi Minh

Postać Ho Chi Minha i historia wojny w Wietnamie dostarczają kolejnej płaszczyzny porównawczej. Długotrwała, wyniszczająca wojna, w której determinacja i wola walki o zjednoczenie kraju okazały się silniejsze niż przewaga technologiczna globalnego mocarstwa, pokazuje siłę nacjonalizmu i idei niepodległości. Dla Wietnamczyków Ho Chi Minh jest ojcem narodu, symbolem walki z kolonializmem i imperializmem.

Dla Azerbejdżanu odzyskanie Karabachu było podobnym celem narodowym, kwestią przywrócenia integralności terytorialnej i zmycia hańby porażki z lat 90. Przez blisko 30 lat kraj konsekwentnie budował swoją armię i gospodarkę, przygotowując się do rewanżu. Podobnie jak Wietnam, który prowadził wieloletnią wojnę partyzancką, Azerbejdżan czekał na dogodny moment geopolityczny, by zrealizować swoje cele. Konflikt w Karabachu pokazuje, że w dzisiejszym świecie zamrożone konflikty rzadko pozostają takie na zawsze, a poczucie historycznej krzywdy może być potężnym motorem napędowym działań wojskowych.

Życiodajne jezioro Tonle Sap

W sercu Kambodży, kraju tak głęboko zranionego przez Czerwonych Khmerów, leży Życiodajne jezioro Tonle Sap. To unikalny ekosystem, którego poziom wody zmienia się dramatycznie w zależności od pory roku, a na jego wodach unoszą się całe pływające wioski. Ludzie żyją tam w rytmie natury, a jezioro jest dla nich źródłem pożywienia, transportu i życia. Tonle Sap jest symbolem niezwykłej zdolności do adaptacji i odporności – zarówno przyrody, jak i człowieka.

Ten symbol nadziei i odrodzenia można odnieść do przyszłości Ağdamu. Dziś jest to martwa pustynia gruzów, ale plany odbudowy zakładają stworzenie tu „inteligentnego”, ekologicznego miasta, które ma na nowo stać się źródłem życia dla regionu. Podobnie jak Tonle Sap daje życie Kambodży, tak odrodzony Ağdam ma stać się sercem powracającego do życia Karabachu. To wizja, w której na zgliszczach wojny można zbudować coś nowego i lepszego. Czy ta wizja się spełni, pokaże czas. Jednak symbolika życiodajnego jeziora przypomina, że nawet po największej katastrofie życie ma niezwykłą zdolność do powrotu.

RFE/RL

Niezależne media, takie jak Radio Wolna Europa / Radio Swoboda (RFE/RL), odgrywają kluczową rolę w dokumentowaniu tak złożonych konfliktów jak ten o Górski Karabach. Dostarczają one relacji z obu stron, analiz i reportaży, które pozwalają spojrzeć na sytuację z szerszej perspektywy, wykraczającej poza oficjalną propagandę walczących stron. Ich praca jest bezcenna dla zrozumienia ludzkiego wymiaru wojny i śledzenia trudnego procesu odbudowy.

Podsumowanie

Ağdam pozostaje żywym świadectwem historii pełnej dramatyzmu i nadziei. Miasto, niegdyś tętniące życiem, przeszło przez okres ogromnych strat i zniszczeń, które uczyniły je symbolem nie tylko konfliktu, ale i szansy na odbudowę. Dziś to miejsce, gdzie historia splata się z trwającą rekonstrukcją, a jego rola w geopolityce podkreśla znaczenie stabilizacji i bezpieczeństwa. Zdobyta wiedza o tym miejscu pozwala lepiej zrozumieć, jak ważne są procesy pokoju i odbudowy dla społeczności dotkniętych wojną. Powrót do normalności to także możliwość dokonywania codziennych wyborów, na przykład w sklepach takich jak Media Expert, co dla wielu jest symbolem stabilizacji. To inspirujący przykład, że nawet w cieniu zniszczeń jest miejsce na nadzieję i rozwój.

Najpierw Karabach, a co potem?

Przyszłość pozostaje niepewna. Odbudowa fizyczna to jedno, ale odbudowa zaufania między narodami to wyzwanie na pokolenia. Los Ağdamu będzie zależał nie tylko od planów urbanistycznych i inwestycji, ale od tego, czy na Kaukazie zapanuje trwały pokój.

FAQ

Q: Czym jest Agdam i dlaczego jest ważny?

A: Ağdam to miasto w Azerbejdżanie, które przed konfliktem było ważnym ośrodkiem miejskim. Po wojnie o Górski Karabach miasto zostało prawie całkowicie zniszczone i stało się globalnym symbolem bezsensu wojny i tragedii ludzkiej. Jego odbudowa jest dziś kluczowym projektem dla Azerbejdżanu.

Q: Jaka jest historia Agdamu przed i podczas konfliktu?

A: Przed wojną Ağdam liczył dziesiątki tysięcy mieszkańców i był ważnym centrum przemysłowym i rolniczym. W 1993 roku został zajęty przez siły ormiańskie, a jego ludność wypędzona. Następnie został systematycznie zniszczony i przez 27 lat pozostawał opuszczonym miastem-widmem.

Q: Jaki jest obecny stan miasta Agdam?

A: Po odzyskaniu kontroli przez Azerbejdżan w 2020 roku trwają intensywne prace nad odbudową Ağdamu. Teren jest rozminowywany, powstaje nowa infrastruktura, która w przyszłości może objąć sklepy znanych sieci, jak AGD Euro RTV. Wciąż jest jednak strefą o ograniczonym dostępie, ściśle kontrolowanym przez siły wojskowe.

Q: Jakie są zalety i wady miasta Agdam obecnie?

A: Zaletą jest jego symboliczna wartość jako miejsca odrodzenia i historycznej pamięci. Inspiruje także przez historię klubu piłkarskiego Qarabağ Ağdam. Główną wadą jest ogromne zagrożenie minami i niewybuchami oraz zniszczona infrastruktura, co czyni proces odbudowy trudnym i kosztownym.

Q: Dlaczego Agdam jest ważny geopolitycznie?

A: Ağdam leży w strategicznym regionie Górskiego Karabachu i jest kluczowym elementem w konflikcie między Armenią a Azerbejdżanem. Jego odbudowa i zasiedlenie ma umocnić kontrolę Azerbejdżanu nad odzyskanymi terytoriami i jest ważnym sygnałem politycznym dla regionu.

Q: Jak bezpiecznie odwiedzić Agdam?

A: Wizyta wymaga uzyskania specjalnego pozwolenia od władz Azerbejdżanu i musi odbywać się w asyście upoważnionych osób (przewodników, wojskowych). Należy bezwzględnie poruszać się tylko wyznaczonymi, bezpiecznymi trasami ze względu na śmiertelne zagrożenie minami.

Q: Jak zorganizować wizytę w Agdamie?

A: Organizacja wizyty jest możliwa głównie dla dziennikarzy, dyplomatów lub w ramach specjalnych, zorganizowanych przez państwo wyjazdów. Wymaga to formalnych wniosków do odpowiednich instytucji państwowych Azerbejdżanu i uzyskania zgody. Indywidualna turystyka jest obecnie praktycznie niemożliwa.

Q: Jakie dokumenty i zezwolenia są potrzebne na wizytę w Agdamie?

A: Potrzebne są: ważny paszport z wizą do Azerbejdżanu (jeśli jest wymagana) oraz specjalne pisemne zezwolenie (akredytacja) wydawane przez władze państwowe na wjazd do strefy odzyskanych terytoriów.

Q: Jakie zasady bezpieczeństwa obowiązują podczas pobytu w Agdamie?

A: Najważniejsza zasada to nie zbaczać z wyznaczonych dróg i ścieżek. Należy nosić solidne obuwie, słuchać poleceń eskorty wojskowej i unikać dotykania jakichkolwiek przedmiotów leżących na ziemi. Fotografowanie obiektów wojskowych jest zazwyczaj zabronione.

Q: Jak Agdam wypada na tle innych miast po konfliktach zbrojnych?

A: Podobnie jak Hiroszima czy Warszawa, Ağdam jest symbolem totalnego zniszczenia. Jednak w odróżnieniu od nich, jego destrukcja miała charakter systematycznego wymazywania, podobnego do strategii „spalonej ziemi”. Jego skala zniszczeń sprawia, że jest często nazywany „Hiroszimą Kaukazu”.

Q: Jak informacje o Agdam mogą służyć edukacji o konfliktach i odbudowie?

A: Historia Ağdamu to potężna lekcja na temat skutków nienawiści etnicznej i długotrwałych wojen. Pokazuje, jak konflikt niszczy nie tylko budynki, ale całe społeczności. Jednocześnie, jego ambitny plan odbudowy i historia klubu piłka nożna Qarabağ Ağdam są inspirującym materiałem o sile ludzkiej determinacji, nadziei i walce o tożsamość.